Hoe bereken je de waarde van de nalatenschap?

De waarde van een nalatenschap berekenen: Een praktische gids

Het overlijden van een dierbare brengt vaak een emotioneel zware periode met zich mee. Naast rouwverwerking komt er echter ook een praktische taak aan bod: het afhandelen van de nalatenschap. Een cruciaal onderdeel hiervan is het vaststellen van de netto waarde van de erfenis. Deze berekening is niet altijd even eenvoudig en vereist een systematische aanpak. Dit artikel biedt een praktische gids om de waarde van een nalatenschap te bepalen.

Stap 1: Inventarisatie van de activa

De eerste stap is het zorgvuldig inventariseren van alle bezittingen van de overledene. Dit omvat een breed scala aan activa, en vereist vaak grondig speurwerk. Denk aan:

• Onroerend goed: Huis, appartement, grond, vakantiewoning. De waarde wordt bepaald door een taxatie door een registermakelaar.
• Roerend goed: Meubels, kunst, sieraden, auto’s, verzamelingen. De waarde is vaak afhankelijk van de marktwaarde en de staat van de objecten. Een taxateur kan hierbij ondersteuning bieden, zeker bij waardevolle spullen.
• Financiële activa: Bankrekeningen, beleggingen (aandelen, obligaties, fondsen), spaarrekeningen, lijfrentepolissen. De actuele stand van deze rekeningen op de datum van overlijden is bepalend.
• Ondernemingsvermogen: Aandelen in een bedrijf, eigen onderneming. De waardebepaling hiervan kan complex zijn en vereist vaak professionele hulp van een accountant of bedrijfswaardetaxateur.
• Vorderingen: Geld dat de overledene van anderen te goed had. Let op: deze vordering moet wel realiseerbaar zijn.
• Intellectueel eigendom: Patent, auteursrechten. De waardebepaling is hier sterk afhankelijk van de aard en de exploitatiemogelijkheden van het intellectueel eigendom.

Stap 2: Inventarisatie van de schulden

Naast de activa is het van essentieel belang om alle schulden van de overledene in kaart te brengen. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Hypotheken: Openstaande leningen op onroerend goed.
• Persoonlijke leningen: Leningen bij banken of andere kredietverstrekkers.
• Creditcard schulden: Uitstaande bedragen op creditcards.
• Rekeningen: Onbetaalde rekeningen voor gas, water, licht, etc.
• Belastingschulden: Openstaande belastingschulden (inkomstenbelasting, erfbelasting).

Stap 3: Berekening van de netto waarde

Nadat zowel de activa als de schulden zijn geïnventariseerd, kan de netto waarde van de nalatenschap worden berekend. Dit gebeurt door de totale waarde van de activa te verminderen met de totale waarde van de schulden:

Netto waarde = Totale waarde activa – Totale waarde schulden

Stap 4: Professionele hulp

Het berekenen van de waarde van een nalatenschap kan een complexe aangelegenheid zijn, vooral wanneer er sprake is van complexe activa, zoals een eigen bedrijf of aanzienlijke beleggingsportefeuilles. In dergelijke situaties is het aan te raden om professionele hulp in te schakelen van een notaris, accountant of een andere deskundige. Zij kunnen u assisteren bij het inventariseren van de bezittingen en schulden en zorgen voor een correcte berekening van de netto waarde.

Het accuraat bepalen van de netto waarde is van cruciaal belang voor een correcte verdeling van de erfenis onder de erfgenamen en voor het voldoen aan de fiscale verplichtingen. Een zorgvuldige en systematische aanpak is daarom essentieel.