Kan je een schadevergoeding uitzitten?

Kun je een Schadevergoeding Uitzitten? De Waarheid Achter Vervangende Hechtenis

Het idee van een schadevergoeding uitzitten roept vaak beelden op van een ‘schuld-gevangenis’, een plek waar mensen achter de tralies verdwijnen simpelweg omdat ze een schuld niet kunnen betalen. In de Nederlandse context is de werkelijkheid echter complexer.

De Basis: Schadevergoeding en Betalingsonwil

Wanneer een rechter een schadevergoeding oplegt, is het de bedoeling dat het slachtoffer van een misdrijf financieel gecompenseerd wordt voor de geleden schade. Dit kan gaan om materiële schade, maar ook om immateriële schade zoals psychisch leed. De veroordeelde is wettelijk verplicht deze schadevergoeding te betalen.

Maar wat gebeurt er als de veroordeelde niet betaalt? In principe leidt het niet voldoen aan een schadevergoeding niet direct tot een gevangenisstraf. De focus ligt in eerste instantie op het innen van de schuld. Dit kan gebeuren via loonbeslag, het verkopen van bezittingen, of andere vormen van invordering door bijvoorbeeld het CJIB (Centraal Justitieel Incassobureau).

De Uitzondering: Vervangende Hechtenis bij Opzettelijke Wanbetaling

De situatie verandert echter wanneer er sprake is van opzettelijke wanbetaling. Dit betekent dat de veroordeelde wel degelijk in staat is om de schadevergoeding te betalen, maar hier bewust en intentioneel van afziet. Dit is een cruciale factor. Het is niet zo dat je achter de tralies verdwijnt omdat je niet kunt betalen, maar omdat je niet wilt betalen.

In dergelijke gevallen kan de officier van justitie besluiten tot vervangende hechtenis. Dit is geen straf op zich, maar een middel om de veroordeelde alsnog aan te sporen tot betaling. De duur van de vervangende hechtenis is vastgesteld door de rechter en staat vermeld in het vonnis.

De Procedure: Van Besluit tot Uitvoering

Voordat de vervangende hechtenis wordt opgelegd, zal de veroordeelde meestal al meerdere aanmaningen en waarschuwingen hebben ontvangen. Het CJIB zal verschillende pogingen hebben gedaan om de schuld te innen. Pas als deze pogingen vruchteloos zijn gebleken en er sprake is van opzettelijke wanbetaling, kan de officier van justitie besluiten tot het uitvoeren van de vervangende hechtenis.

De politie zal de veroordeelde dan aanhouden en detentie volgt conform de duur die door de rechter is bepaald.

Belangrijk om te Onthouden:

• Vervangende hechtenis is geen straf voor armoede. Het is een maatregel die wordt ingezet bij opzettelijke wanbetaling.
• De veroordeelde kan de vervangende hechtenis nog voorkomen door alsnog te betalen. Zelfs tijdens de detentie kan betaling de hechtenis beëindigen.
• Het is belangrijk om te reageren op aanmaningen en betalingsvoorstellen. Communiceer open met het CJIB en probeer tot een oplossing te komen.

Conclusie

Hoewel het technisch gezien mogelijk is om een schadevergoeding “uit te zitten” in de vorm van vervangende hechtenis, is dit geen standaardprocedure en gebeurt het alleen in gevallen van opzettelijke wanbetaling. De focus ligt op het innen van de schuld en vervangende hechtenis is een uiterste middel om de veroordeelde aan te sporen tot betaling. Het is cruciaal om te begrijpen dat het niet om een gevangenisstraf voor schuld gaat, maar om een poging tot handhaving van de rechterlijke beslissing bij bewuste ontwijking van de betalingsverplichting.