เบาหวานชนิดไหนเกิดจากพันธุกรรม

เบาหวาน: บทบาทของพันธุกรรมในสองชนิดหลัก

เบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด มีหลายประเภท แต่สองประเภทที่พบมากที่สุดคือเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 ทั้งสองชนิดต่างมีบทบาทของพันธุกรรมที่ซับซ้อนและเกี่ยวพันกับปัจจัยอื่นๆ

เบาหวานชนิดที่ 1 เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำลายเซลล์เบต้าในตับอ่อน ซึ่งเป็นเซลล์ที่ผลิตฮอร์โมนอินซูลิน อินซูลินมีหน้าที่ในการขนส่งน้ำตาลจากกระแสเลือดเข้าสู่เซลล์ เมื่อเซลล์เบต้าถูกทำลาย ร่างกายจึงไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ปัจจัยทางพันธุกรรมมีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาโรคนี้ ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวานชนิดที่ 1 มีความเสี่ยงสูงกว่าที่จะเป็นโรคนี้ อย่างไรก็ตาม พันธุกรรมไม่ใช่ปัจจัยเดียว ปัจจัยอื่นๆ เช่น การติดเชื้อไวรัส หรือปัจจัยแวดล้อม อาจมีส่วนเกี่ยวข้องเช่นกัน

เบาหวานชนิดที่ 2 เป็นประเภทที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากการดื้อต่ออินซูลิน คือ เซลล์ไม่ตอบสนองต่ออินซูลินอย่างมีประสิทธิภาพ นั่นหมายความว่า แม้ว่าร่างกายจะผลิตอินซูลินได้ แต่ก็ไม่เพียงพอที่จะลดระดับน้ำตาลในเลือดให้กลับมาสู่ระดับปกติ ปัจจัยทางพันธุกรรมและวิถีชีวิต มีส่วนสำคัญอย่างมากต่อการเกิดเบาหวานชนิดที่ 2 ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 มักมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคนี้สูงกว่า วิถีชีวิต เช่น การรับประทานอาหารไม่ดี การขาดการออกกำลังกาย และน้ำหนักเกิน ก็ส่งเสริมการดื้อต่ออินซูลินเช่นกัน ดังนั้น ปัจจัยหลายอย่างจึงเล่นบทบาทสำคัญในการพัฒนาเบาหวานชนิดนี้

แม้ว่าพันธุกรรมจะมีบทบาทสำคัญในการกำหนดความเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานทั้งสองชนิด แต่ไม่ได้หมายความว่าบุคคลที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้จะต้องเป็นเบาหวานโดยปริยาย การปฏิบัติตนอย่างมีสุขภาพดี การออกกำลังกายเป็นประจำ และการรักษาอาหารที่ดี สามารถช่วยลดความเสี่ยงและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง พูดคุยกับแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการป้องกันและดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสม การวิจัยในปัจจุบันยังคงดำเนินต่อไปเพื่อให้เข้าใจกลไกการเกิดเบาหวานได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น และเพื่อหาแนวทางในการป้องกันและรักษาอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป