ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคจากการทำงานมีอะไรบ้าง

ปัจจัยเสี่ยงที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง โรคจากการทำงาน: มองให้ลึกกว่าแค่ “เหนื่อย”

โรคจากการทำงาน ไม่ใช่แค่เพียงอาการเหนื่อยล้า หรือปวดเมื่อยตามร่างกายอย่างที่หลายคนเข้าใจ มันคือกลุ่มอาการเจ็บป่วยที่เกิดจากการทำงาน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางกายและจิตใจ และบางครั้งอาจนำไปสู่ความพิการหรือเสียชีวิตได้ การทำความเข้าใจปัจจัยเสี่ยงที่แท้จริง จึงเป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันและลดโอกาสการเกิดโรคเหล่านี้

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคจากการทำงานนั้นหลากหลายและซับซ้อน สามารถแบ่งออกได้เป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้:

1. ปัจจัยทางกายภาพ: นี่คือปัจจัยที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อร่างกาย ได้แก่

• สภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่เหมาะสม: อุณหภูมิที่สูงหรือต่ำเกินไป ความชื้นสูง แสงสว่างไม่เพียงพอ เสียงดัง การสั่นสะเทือน และฝุ่นละออง ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ โรคผิวหนัง และโรคเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูกได้
• การออกแบบพื้นที่ทำงานที่ไม่เหมาะสมกับสรีรศาสตร์: การยกของหนัก การทำงานในท่าทางที่ไม่ถูกต้องเป็นเวลานาน การทำงานซ้ำๆ ล้วนเป็นสาเหตุของอาการปวดหลัง ปวดคอ ปวดไหล่ และโรคเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูกอื่นๆ
• สารเคมีและอันตรายอื่นๆ: การสัมผัสสารเคมีอันตราย รังสี และเชื้อโรค เป็นสาเหตุของโรคระบบทางเดินหายใจ โรคมะเร็ง และโรคผิวหนัง โดยเฉพาะในโรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้แต่ในสำนักงานที่ใช้สารเคมีทำความสะอาดบางชนิด

2. ปัจจัยทางจิตใจและสังคม: ปัจจัยเหล่านี้มักถูกมองข้าม แต่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อสุขภาพ

• ความเครียดจากการทำงาน: ภาระงานที่มากเกินไป แรงกดดันจากผู้บังคับบัญชา ความไม่มั่นคงในงาน และความสัมพันธ์ในที่ทำงานที่ไม่ดี ล้วนเป็นสาเหตุของโรคเครียด ภาวะซึมเศร้า และความวิตกกังวล
• การจัดการเวลาที่ไม่ดี: การทำงานล่วงเวลาบ่อยครั้ง การทำงานแบบไม่มีวันหยุด และการขาดความสมดุลระหว่างชีวิตการทำงานและชีวิตส่วนตัว ล้วนส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและใจ
• การขาดการมีส่วนร่วมและการได้รับการยอมรับ: การทำงานที่ไม่มีความหมาย การขาดโอกาสในการพัฒนาตนเอง และการขาดการสนับสนุนจากเพื่อนร่วมงาน ล้วนส่งผลต่อความพึงพอใจในงานและสุขภาพจิต

การลดความเสี่ยงโรคจากการทำงาน: ลงมือปฏิบัติได้จริง

การจัดการสภาพแวดล้อมการทำงานให้ปลอดภัย เป็นวิธีการสำคัญในการลดความเสี่ยงโรคจากการทำงาน และสามารถทำได้ด้วยการปฏิบัติจริงดังนี้:

• ตรวจสอบและควบคุมคุณภาพอากาศ: ติดตั้งระบบระบายอากาศที่ดี ตรวจวัดระดับฝุ่นละออง และสารมลพิษในอากาศอย่างสม่ำเสมอ
• กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์พาหะนำโรค: รักษาความสะอาด กำจัดขยะ และควบคุมประชากรแมลง หนู และสัตว์อื่นๆ ที่อาจเป็นพาหะนำโรค
• ออกแบบอุปกรณ์และพื้นที่ทำงานตามหลักสรีรศาสตร์: เลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมกับสรีระของผู้ใช้ ออกแบบพื้นที่ทำงานให้เอื้อต่อการเคลื่อนไหวที่ถูกต้อง และจัดให้มีการพักผ่อนอย่างสม่ำเสมอ
• จัดหาอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลที่เหมาะสม: จัดหาและฝึกอบรมการใช้หน้ากาก ถุงมือ แว่นตา และอุปกรณ์ป้องกันอื่นๆ ที่เหมาะสมกับงาน

การใส่ใจต่อสุขภาพของพนักงาน ไม่เพียงแต่เป็นความรับผิดชอบของนายจ้างเท่านั้น แต่เป็นหน้าที่ของทุกคนในองค์กร การร่วมมือกันสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดี จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคจากการทำงาน และสร้างแรงงานที่มีสุขภาพดี มีประสิทธิภาพ และมีความสุขได้ในที่สุด