Heb je minder honger als je ziek bent?

De paradox van ziekte en eetlust: waarom je soms minder honger hebt als je ziek bent

We kennen het allemaal wel: een flinke verkoudheid of griep, en ineens is die knagende honger verdwenen. Waar blijft de trek? Intuïtief zou je denken dat je lichaam, vechtend tegen een infectie, juist meer brandstof nodig heeft. En dat klopt deels. De paradox zit hem in het spanningsveld tussen verhoogde energiebehoefte en de fysieke reactie van het lichaam op ziekte.

Het is waar dat ziekte de energiebehoefte van het lichaam significant verhoogt. Je immuunsysteem werkt overuren, cellen herstellen zich, en de lichaamstemperatuur stijgt vaak. Dit alles vereist een aanzienlijke hoeveelheid energie, vertaald in een verhoogd verbruik van voedingsstoffen. Logischerwijs zou je dus verwachten dat je meer honger zou hebben.

Echter, ziekte gaat vaak gepaard met een reeks van symptomen die het eten juist bemoeilijken. Misselijkheid, braken, diarree, keelpijn, verstopte neus – allemaal klachten die de eetlust drastisch kunnen onderdrukken. Het lichaam prioriteert de bestrijding van de infectie boven de vertering van voedsel. De signalen die normaal gesproken honger aangeven, worden overstemd door de signalen van ziekte.

Daarnaast speelt het immuunsysteem zelf een rol. Cytokines, eiwitten die betrokken zijn bij de immuunrespons, kunnen de eetlust reguleren. Tijdens een infectie wordt de productie van bepaalde cytokines verhoogd, wat kan leiden tot een verminderde eetlust, een vorm van ‘ziek zijn’ die het lichaam zelf regelt. Dit is een evolutionair mechanisme; door minder te eten, kan het lichaam energie besteden aan de bestrijding van de ziekte in plaats van aan de vertering.

Het is dus geen kwestie van geen behoefte aan voeding, maar een conflict tussen de lichamelijke noodzaak en de fysieke belemmeringen. Hoewel je lichaam extra energie nodig heeft, kan de ziekte zelf ervoor zorgen dat je minder honger hebt, of dat eten simpelweg onmogelijk of onaangenaam wordt. Belangrijk is daarom om, ondanks de verminderde eetlust, toch te proberen kleine, voedzame hapjes te nuttigen. Bouillon, fruit, yoghurt of soep kunnen helpen om de energievoorraad aan te vullen zonder het lichaam te veel te belasten. Als de verminderde eetlust echter lang aanhoudt of gepaard gaat met ernstige symptomen, is het raadzaam om contact op te nemen met een arts.