Hà Tĩnh từng là quê hương của nhiều nhân vật nổi tiếng, từ các trạng nguyên thời kỳ đầu như Sử Hy Nhan và Sử Đức Huy, đến các anh hùng như Đặng Tất, Đặng Dung, Nguyễn Biểu. Ngoài ra, còn có các nhà văn, nhà thơ, học giả như Lê Hữu Trác, Nguyễn Thiếp, Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ, và nhiều chí sĩ yêu nước khác.
Hà Tĩnh: Nơi sản sinh những bậc vĩ nhân
Hà Tĩnh, vùng đất miền Trung đầy nắng gió, từ lâu đã được biết đến là cái nôi của những nhân vật lỗi lạc đã góp phần làm nên lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.
Trạng nguyên thời xưa
Ngay từ thời phong kiến, Hà Tĩnh đã sản sinh ra hai trạng nguyên tài danh là Sử Hy Nhan và Sử Đức Huy. Sử Hy Nhan đỗ trạng nguyên khoa Giáp Ngọ (1444), làm quan đến chức Thượng thư Bộ Binh, được vua Lê Thánh Tông trọng vọng. Sử Đức Huy là cháu gọi Sử Hy Nhan bằng chú, cũng đỗ trạng nguyên khoa Quý Mùi (1463), từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình nhà Lê.
Anh hùng kháng ngoại
Trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, Hà Tĩnh tiếp tục ghi dấu ấn với những anh hùng bất khuất như Đặng Tất và Đặng Dung. Đặng Tất đã cùng Lê Lợi khởi nghĩa Lam Sơn, mở đầu cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Còn Đặng Dung, với tuổi đời còn rất trẻ, đã anh dũng chiến đấu và hy sinh tại cửa biển Nhật Lệ, trở thành biểu tượng của lòng yêu nước và sự bất khuất.
**Nhà văn, nhà thơ, học giả”
Không chỉ sản sinh ra những anh hùng trên chiến trường, Hà Tĩnh còn là quê hương của nhiều nhà văn, nhà thơ, học giả lỗi lạc. Lê Hữu Trác là nhà văn thời Lê sơ nổi tiếng với tác phẩm “Bạch Vân am thi tập”. Nguyễn Thiếp, một nhà thơ, nhà giáo thời Tây Sơn, được biết đến với “Thơ chữ Nôm”. Nguyễn Du, tác giả của kiệt tác “Truyện Kiều”, cũng có quê gốc tại Hà Tĩnh.
Ngoài ra, Hà Tĩnh còn là nơi sinh ra chí sĩ yêu nước Nguyễn Công Trứ, người từng có câu nói nổi tiếng: “Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, lẫm liệt oai hùng át cả non sông”.
Ngày nay, Hà Tĩnh tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học và yêu nước, tiếp tục đóng góp những nhân tài cho đất nước, viết tiếp những trang sử hào hùng của vùng đất miền Trung đầy tự hào này.